న్యూఢిల్లీ: కుంభమేళా సందర్భంగా ప్రయాగ్‌రాజ్‌లోని గంగానది నీరు స్నానానికి అనువుగానే ఉన్నాయని కేంద్ర ప్రభుత్వం గట్టిగా సమర్ధించుకుంది. కేంద్ర కాలుష్య నియంత్రణ మండలి (CPCB) ఇచ్చిన కొత్త నివేదికను ఉటంకిస్తూ…నీటి నాణ్యత విషయంలో ఢోకాలేదని కేంద్ర పర్యావరణ మంత్రి భూపేందర్ యాదవ్ పార్లమెంటుకు తెలిపారు.

గతంలో, కేంద్ర కాలుష్య నియంత్రణ బోర్డు – నీటి నాణ్యత పరీక్షలను ఉటంకిస్తూ – ప్రయాగ్‌రాజ్‌తో సహా అనేక ప్రదేశాలలో గంగా నదిలోని నీరు స్నానానికి పనికిరాదని పేర్కొంది. NGTకి కూడా సమర్పించిన ఈ నివేదికలో మల కోలిఫాం స్థాయిలు చాలా ఎక్కువగా ఉన్నాయని పేర్కొంది. కీలకమైన సమయంలో – ఫిబ్రవరి 3న రిపోర్ట్‌ వచ్చింది. జనవరి 13 నుండి ఫిబ్రవరి 26 వరకు కొనసాగిన కుంభ ఉత్సవం మధ్యలో ఈ శాంపిల్ తీసుకోవడం గమనార్హం.

కుంభ వద్ద విశ్వాసులు పాటించే ఆచారాలలో నీటిలో స్నానం చేయడం, కొంత నీటిని తాగడం కూడా ఉన్నాయి. ఉత్తరప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి యోగీ ఆదిత్యనాథ్ ఫిబ్రవరి 3న CPCB చేసిన పరిశోధనలను తోసిపుచ్చారు, గంగలోని నీరు స్నానం చేయడానికి, ఆచారబద్ధంగా తాగడానికి తగినదని పేర్కొన్నారు.

వెనక్కి తగ్గిన కాలుష్య మండలి

ఫిబ్రవరి 3న సిపిసిబి ఒక నివేదికలో కుంభమేళా సందర్భంగా ప్రయాగ్‌ రాజ్‌లోని అనేక ప్రాంతాల్లోని నీటిలో మల కోలిఫాం స్థాయిలు అధికంగా ఉండటం వలన ప్రాథమికంగా స్నానపు నీరు నాణ్యతా ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా లేవని నేషనల్‌ గ్రీన్‌ ట్రిబ్యునల్‌ (ఎన్‌జిటి)కి తెలిపింది.

అయితే సిపిసిబి కొత్త నివేదిక ప్రకారం… పర్యవేక్షించిన అన్ని ప్రదేశాలలో పిహెచ్‌ విలువలు (పిహెచ్‌), కరిగిన ఆక్సీజన్‌ (డిఒ), జీవ ఆక్సీజన్‌ డిమాండ్‌ (బిఒడి), కొలిఫాం బ్యాక్టీరియా (ఎఫ్‌సి) సగటు విలువలు స్నానానికి అనుమతించదగిన పరిమితుల్లోనే ఉన్నాయని అన్నారు.

CPCB ప్రకారం, జనవరి 12 నుండి ఫిబ్రవరి 22 వరకు వారానికి రెండుసార్లు గంగానదిలో ఐదు, యమునానదిలో రెండు ప్రదేశాలలో నీటి నాణ్యతను పర్యవేక్షించడం ఆధారంగా ఇది జరిగింది, అలాగే ఫిబ్రవరి 21,ఫిబ్రవరి 22 తేదీలలో ప్రయాగ్‌రాజ్‌లోని గంగానదిలోని మరో మూడు ప్రదేశాలలో కూడా నీటి నాణ్యతను పర్యవేక్షించారు. ప్రత్యేకంగా, నివేదికలో ఉదహరించబడిన మల కోలిఫామ్ సగటు విలువ… సంగంలో 100 mlకి 1,700 MPN (అత్యంత సంభావ్య సంఖ్య), ఈ రోజుల్లో పర్యవేక్షించబడిన అన్ని సామూహిక స్నాన ప్రదేశాలలో 1,700 మరియు పర్యవేక్షించబడిన 10 ప్రదేశాలకు 1,400 (వీటిలో మూడు ప్రదేశాలకు డేటా రెండు రోజులకు మాత్రమే సేకరించారు). నది నీటిలో మల కోలిఫామ్ అనుమతించదగిన స్థాయిలు 100 mlకి 2,500 MPN కంటే తక్కువగా ఉండాలి.

“పైన పేర్కొన్న గణాంక విశ్లేషణ ప్రకారం, పర్యవేక్షించబడిన ప్రాంతాలకు pH, DO, BOD,FC యొక్క సగటు విలువ స్నానపు నీటికి సంబంధిత ప్రమాణాలు/అనుమతించబడిన పరిమితుల్లో ఉందని కొత్త నివేదికలో రాసుకొచ్చారు.

ముఖ్యంగా CPCB ఫిబ్రవరి 3న NGTకి ఇచ్చిన నివేదికలో మల కోలిఫాం స్థాయిలు ఉండాల్సిన దానికంటే దాదాపు ఇరవై రెట్లు ఎక్కువగా ఉన్నాయి. ఉదాహరణకు, ప్రయాగ్‌రాజ్‌లోని సంగం ఘాట్‌లో, జనవరి 12న 4,500, 2000 (MPN/100 ml) నుండి జనవరి 14న మొత్తం మరియు మల కోలిఫాం స్థాయిలు 49,000, 11,000 MPN/100 mlకి పెరిగాయి. ఇది మళ్ళీ జనవరి 19న మొత్తం మల కోలిఫాం స్థాయి 7,00,000 MPN/100 ml…మల కోలిఫాం స్థాయి 49,000 MPN/100 mlకి పెరిగింది.

ఆ నివేదికలో, CPCB “వివిధ సందర్భాలలో పర్యవేక్షించబడిన అన్ని ప్రదేశాలలో మల కోలిఫాం (FC)తో స్నానం చేయడానికి నది నీటి నాణ్యత ప్రాథమిక నీటి నాణ్యతకు అనుగుణంగా లేదు” అని పేర్కొంది. అయితే, ఫిబ్రవరి 28న NGTకి CPCB సమర్పించిన తాజా నివేదిక ప్రకారం, నీటి నాణ్యత పారామితులలో తేడాలకు కారణం “డేటాలోని వైవిధ్యం”అని పేర్కొంది.

“వివిధ పారామితులపై విలువలలో గణనీయమైన వైవిధ్యం ఉందని వినయంగా చెప్పుకుంది, అంటే వేర్వేరు తేదీలలో ఒకే ప్రదేశం నుండి తీసిన నమూనాల కోసం pH, కరిగిన ఆక్సిజన్ (DO), బయోకెమికల్ ఆక్సిజన్ డిమాండ్ (BOD), మల కోలిఫామ్ కౌంట్ (FC). పైన పేర్కొన్న పారామితుల విలువలు ఒకే రోజున సేకరించిన నమూనాల కోసం వేర్వేరు ప్రదేశాలలో కూడా మారుతూ ఉంటాయి,” అని నివేదికను సరిచేసింది.

నివేదిక ప్రకారం, CPCBలోని “నిపుణుల కమిటీ” “డేటాలోని వైవిధ్య సమస్యను పరిశీలించింది” మరియు డేటా “ఒక నిర్దిష్ట ప్రదేశం మరియు సమయంలో నీటి నాణ్యత యొక్క స్నాప్‌షాట్” మాత్రమే సూచిస్తుందని మరియు “నది యొక్క మొత్తం లక్షణాలను పూర్తిగా సూచించకపోవచ్చు” అని వారు అభిప్రాయపడ్డారు.

పార్లమెంటులో మంత్రి సమాధానం

సమాజ్‌వాది పార్టీ (ఎస్‌పి) ఎంపి ఆనంద్‌ భదౌరియా, కాంగ్రెస్‌ ఎంపి కె.సుధాకరన్‌ అడిగిన ప్రశ్నకు కేంద్ర పర్యావరణ మంత్రి భూపేందర్‌ యాదవ్‌ సమాధానమిచ్చారు. సిపిసిబి నివేదిక ప్రకారం… పర్యవేక్షించిన అన్ని ప్రదేశాలలో పిహెచ్‌ విలువలు (పిహెచ్‌), కరిగిన ఆక్సీజన్‌ (డిఒ), జీవ ఆక్సీజన్‌ డిమాండ్‌ (బిఒడి), కొలిఫాం బ్యాక్టీరియా (ఎఫ్‌సి) సగటు విలువలు స్నానానికి అనుమతించదగిన పరిమితుల్లోనే ఉన్నాయని వివరాలను కేంద్ర పర్యావరణ ఉటంకించారు.

అయితే, వారి ప్రశ్నలలో “CPCB ఇటీవల పర్యవేక్షించిన అన్ని ప్రదేశాలలో మల కోలిఫాం స్థాయిలు 100 mlకి 2,500 యూనిట్ల అనుమతించదగిన పరిమితి కంటే ఎక్కువగా ఉన్నాయని, ఇది గణనీయమైన మురుగునీటి కాలుష్యాన్ని సూచిస్తుందని పేర్కొన్న ఏదైనా నివేదికను ప్రచురించిందా, అలా అయితే, దాని వివరాలు,కాకపోతే, దానికి కారణాలు” అనేవి కూడా ఉన్నాయి.

యాదవ్ సమాధానంలో ఫిబ్రవరి 3న CPCB ఇచ్చిన నివేదిక గురించి ప్రస్తావించలేదు, అది అధిక స్థాయిలో మల కోలిఫాం ఉందనే వివరాలను అందించింది. ఫిబ్రవరి 28న CPCB నివేదికను మాత్రమే ఆయన ప్రతిస్పందనగా ఉటంకించారు, ఇది వివిధ ప్రదేశాలకు వేర్వేరు తేదీ పరిధిలోని అన్ని నీటి నాణ్యత పారామితులకు సగటు విలువలను అందిస్తుంది మరియు అన్నీ అనుమతించదగిన పరిమితుల్లోనే ఉన్నాయని చూపిస్తుంది.

తన సమాధానంలో, భారత ప్రభుత్వం 2022-23 ఆర్థిక సంవత్సరం నుండి మార్చి 3, 2025 వరకు నేషనల్ మిషన్ ఫర్ క్లీన్ గంగాకు మొత్తం రూ. 7,421.60 కోట్లు విడుదల చేసిందని యాదవ్ పార్లమెంటుకు తెలియజేశారు, దీని కింద బిజెపి అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత జూన్ 2014 నుండి నమామి గంగే కార్యక్రమాన్ని నది “పునరుజ్జీవనం” కోసం చేపట్టారు. ఇదే కాలంలో గంగాను శుభ్రపరచడానికి ఉత్తరప్రదేశ్ రూ. 2,500 కోట్లకు పైగా అందుకుంది.