ముంబయి: నూట యాభై సంవత్సరాల క్రితం, వార్తలకు వార్తాపత్రికలు మాత్రమే మూలం. ఆ తర్వాత రేడియో, ఆ తర్వాత 1927లో టెలివిజన్ వచ్చాయి. దశాబ్దాలుగా, జర్నలిజం మరియు టెలివిజన్ సమాచారానికి ప్రాథమిక వనరులుగా ఉన్నాయి. అయితే, గత 10–15 సంవత్సరాలలో, సోషల్ మీడియా ఈ రంగంలో బలమైన మాథ్యమంగా ఉద్భవించింది. అయినప్పటికీ, భారతదేశంలో, ప్రింట్ మీడియా, టెలివిజన్ ఇప్పటికీ ఆధిపత్యం చెలాయిస్తున్నాయి. ప్రతి సాయంత్రం, లక్షలాది మంది ప్రైమ్‌టైమ్ వార్తలు, సినిమాలు, వినోద కార్యక్రమాల కోసం టీవీని చూస్తారు, ఇవి ఇప్పుడు దినచర్యగా మారాయి.

వార్తాపత్రికలు, టీవీ ఛానెళ్లకు ప్రధాన ఆదాయ వనరు ప్రకటనలు. వీటిలోనూ ప్రభుత్వ ప్రకటనలు కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. వాస్తవానికి, ₹5కి అమ్ముడయ్యే వార్తాపత్రికను ముద్రించడానికి ₹25–₹30 ఖర్చవుతుంది. ఈ అంతరాన్ని ప్రకటనల ఆదాయం ద్వారా భర్తీ చేస్తారు. ఒక మీడియా సంస్థ ప్రభుత్వ ప్రకటనలను స్వీకరించడం ఆపివేస్తే, దాని మనుగడ ఆర్థికంగా కష్టమవుతుంది. అందుకే చాలా మీడియా సంస్థలు ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా మాట్లాడటానికి వెనుకాడతాయి.

టీవీ ఛానెల్‌లు, TRPలను (టెలివిజన్ రేటింగ్ పాయింట్లు) పెంచుకునే పోటీలో, తరచుగా సంచలనాత్మకమైన, నకిలీ వార్తలను కూడా ఆశ్రయిస్తాయి. ఇటీవలి భారతదేశం-పాకిస్తాన్ ఉద్రిక్తతలు దీనికి ప్రధాన ఉదాహరణ. అనేక ఛానెల్‌లు తప్పుడు వార్తలను వ్యాప్తి చేసాయి, భారత దళాలు పాకిస్తాన్ నగరాలను స్వాధీనం చేసుకున్నాయని లేదా పాకిస్తాన్ నాయకులు పారిపోయారని చెప్పడం వంటివి.

ఇటువంటి అతిశయోక్తి కథనాల ఉద్దేశ్యం జర్నలిస్టిక్ బాధ్యత కాదు, అది దృష్టిని ఆకర్షించడం, ప్రకటనల ద్వారా డబ్బు సంపాదించడం. అధిక వీక్షకుల సంఖ్య అంటే అధిక ప్రకటన ఆదాయాలు, అంటే మీడియా యజమానులు, ప్రముఖ యాంకర్లకు పెద్ద లాభాలు. ఫలితంగా, తీవ్రమైన, వాస్తవ ఆధారిత జర్నలిజాన్ని తరచుగా విస్మరించే వ్యవస్థ అభివృద్ధి చెందింది.

2014 కి ముందు మీడియాకు ప్రభుత్వాన్ని విమర్శించడానికి కొంత స్వేచ్ఛ ఉంది. అయితే, అప్పటి నుండి, ఇది ఎక్కువగా పాలక శక్తులకు మౌత్‌పీస్‌గా మారింది. నేడు మీడియా ప్రభుత్వాన్ని అరుదుగా ప్రశ్నిస్తుంది లేదా ప్రజా సమస్యలను హైలైట్ చేస్తుంది. బదులుగా ఇది ప్రతిపక్షంపై, ముఖ్యంగా రాహుల్ గాంధీపై దాడి చేస్తుంది, గత ప్రభుత్వాలపై, ముఖ్యంగా నెహ్రూపై ప్రతిదానికీ నిందలు వేస్తుంది.

అసలు మీడియా…. నిరుద్యోగం, రైతు ఆత్మహత్యలు, ఉద్యోగాలు లేని విద్యావంతులైన యువత మరియు నిజమైన ప్రజా ఫిర్యాదులను పరిష్కరించాలి. బదులుగా, నేటి “గోడి మీడియా” (ప్రభుత్వ అనుకూల మీడియాకు ఉపయోగించే పదం) ప్రభుత్వాన్ని ప్రశంసించడంలో, ప్రజలను తప్పుదారి పట్టించడంలో బిజీగా ఉంది.

వ్యాపార వైపు నిశితంగా పరిశీలిద్దాం. 2023లో, భారతదేశ టెలివిజన్ పరిశ్రమ ప్రకటనలు, సబ్‌స్క్రిప్షన్‌ల ద్వారా దాదాపు ₹696 బిలియన్లు (సుమారు $8.4 బిలియన్లు) సంపాదించింది. కానీ టీవీ ప్రకటనలు సంవత్సరానికి 6% తగ్గాయి. సబ్‌స్క్రిప్షన్ ఆదాయం కేవలం 2% మాత్రమే పెరిగింది. మరోవంక డిజిటల్ మీడియా ముందుకు సాగింది, 2024లో మొత్తం మీడియా ఆదాయంలో 32%ని ఆక్రమించింది. వీక్షకులు ఆన్‌లైన్ ప్లాట్‌ఫామ్‌లకు ఎంత త్వరగా మారుతున్నారో ఈ గణాంకాలే సాక్ష్యం.

టీవీ ఛానెల్‌లు ప్రధానంగా ప్రకటనలు, సబ్‌స్క్రిప్షన్‌లు, అప్పుడప్పుడు ప్రభుత్వ లేదా అంతర్జాతీయ నిధుల ద్వారా సంపాదిస్తాయి. కానీ ఇప్పుడు, ఇంటర్నెట్ ప్లాట్‌ఫామ్‌లు ప్రకటన ఆదాయంలో టీవీని అధిగమించాయి. 2024లో డిజిటల్ ప్రకటనలు 17% పెరిగాయి. భారతదేశ మొత్తం ప్రకటన మార్కెట్‌లో 55% అంటే దాదాపు ₹700 బిలియన్లకు చేరుకున్నాయి. ఇంటర్నెట్‌కు అనుసంధానించిన స్మార్ట్ టీవీలు కూడా సర్వసాధారణం అవుతున్నాయి. 2023లో 23 మిలియన్ల ఇళ్ల నుండి 2024లో 30 మిలియన్లకు పెరుగుతున్నాయి.

ఈ మార్పులు ఉన్నప్పటికీ, భారతదేశంలో అత్యధికంగా సంపాదిస్తున్న టాప్ 10 మీడియా సంస్థలను పరిశీలిద్దాం:

డిస్నీ-స్టార్ – స్టార్ ప్లస్, స్టార్ స్పోర్ట్స్, ప్రాంతీయ ఛానెల్‌లు ఉన్నాయి. 2022లో సుమారు ₹14,350 కోట్లు సంపాదించింది.

సోనీ-జీ – విలీనం తర్వాత, ఈ గ్రూప్ ₹15,056 కోట్ల ఆదాయంతో ముందుంది, వాటిలో జీ టీవీ, సోనీ ఎంటర్‌టైన్‌మెంట్, సోనీ SAB సహా మిగతా ఛానెళ్లు ఉన్నాయి.

సన్ నెట్‌వర్క్ – సన్ టీవీ, సూర్య టీవీ వంటి ఛానెల్‌లతో దక్షిణ భారతదేశంలో ఆధిపత్యం చెలాయించింది.
ఆదాయం: ₹3,504 కోట్లు.

టైమ్స్ గ్రూప్ – టైమ్స్ నౌ, ET నౌ మొదలైన వాటిని కలిగి ఉంది. సుమారు ₹8,000 కోట్లు సంపాదించింది.

వయాకామ్18 – కలర్స్, MTV, నికెలోడియన్‌లను నిర్వహిస్తుంది. ఆదాయం ₹5,000–7,000 కోట్ల మధ్య అంచనా.

రిలయన్స్ జియో వయాకామ్18, జియోసినిమాతో భాగస్వామ్యం ద్వారా, ఇది ఇప్పుడు దాదాపు ₹7,000 కోట్ల ఆదాయాలతో పెరుగుతున్న మీడియా శక్తిగా మారింది.

టాటా ప్లే – ₹4,741 కోట్లు సంపాదించింది.

ఎయిర్టెల్ డిటిహెచ్ – దాదాపు ₹4,000 కోట్లు సంపాదించింది. రెండూ ప్రకటనల కంటే సబ్‌స్క్రిప్షన్‌లపైనే ఎక్కువగా ఆధారపడుతున్నాయి.

డిబి కార్ప్ – ప్రధానంగా కొన్ని వార్తా ఛానెల్‌లతో కూడిన ప్రింట్ మీడియా సంస్థ. ఆదాయం: సుమారు ₹2,000 కోట్లు.

ఎరోస్ ఇంటర్నేషనల్ సినిమాలు, OTT కంటెంట్‌పై దృష్టి సారించింది. ఆదాయం: ₹1,500–2,000 కోట్లు.
(ఈ గణాంకాలు కొద్దిగా అటు, ఇటు ఉండొచ్చు)

స్పష్టంగా, గోడి మీడియా కనీస ప్రయత్నంతో భారీ లాభాలను ఆర్జిస్తుంది. వారు చేయాల్సిందల్లా వార్తలను మసాలా చేయడం, హిందూ-ముస్లిం చర్చలను ప్రోత్సహించడం, అర్థరహిత చర్చా కార్యక్రమాలను నిర్వహించడం, పెద్ద మొత్తంలో సంపాదించడానికి నకిలీ వార్తలను వ్యాప్తి చేయడం. ఒక దశాబ్ద కాలంగా, హిందీ వార్తాపత్రికలు, ప్రభుత్వ అనుకూల మీడియా ముస్లింలపై ద్వేషాన్ని చురుకుగా వ్యాప్తి చేస్తున్నాయి, మతపరమైన విభేదాలను తీవ్రతరం చేస్తున్నాయి. ఎన్నికల సమయంలో ముస్లింలను కించపరచడానికి ఈ ద్వేషాన్ని ఆయుధంగా ఉపయోగిస్తారు. ఇది గృహ కూల్చివేతల వంటి ప్రభుత్వ హింసకు ఆజ్యం పోస్తుంది, దీనిని “యోగి బుల్డోజర్ చర్య” అని గర్వంగా ప్రసారం చేస్తారు. ఇటువంటి శీర్షికలు నిత్యకృత్యంగా మారాయి. ఈ ద్వేషపూరిత కథనం మూక హత్యలకు కూడా దారితీస్తుంది, అక్కడ ముస్లింలను కొట్టి చంపుతారు, వారి వీడియోలు గర్వంగా ఆన్‌లైన్‌లో షేర్ చేస్తారు. మొత్తంగా గోడి మీడియా లాభం కోసం ద్వేషాన్ని పారిశ్రామికీకరించింది.

‘భారతదేశ టీవీ పరిశ్రమ ఒక పెద్ద పరివర్తనకు లోనవుతోంది. లక్షలాది ఇళ్లలో టెలివిజన్ ఇప్పటికీ ప్రధాన అంశంగా ఉన్నప్పటికీ, వీక్షకుల ప్రాధాన్యతలు డిజిటల్ ప్లాట్‌ఫామ్‌లకు వేగంగా మారుతున్నాయి. రాబోయే సంవత్సరాల్లో, టీవీ ప్రకటనల ఆదాయం మరింత ఒత్తిడికి లోనవుతుందని భావిస్తున్నారు. అయినప్పటికీ, క్రీడా ప్రసారం, ప్రాంతీయ కంటెంట్, సబ్‌స్క్రిప్షన్ నమూనాలు టీవీని కొంతకాలం పాటు నిలబెట్టడానికి సహాయపడవచ్చు. కానీ TRPల కోసం రేసు… మీడియాను అబద్ధాలను వ్యాప్తి చేయడం, విభజనను రేకెత్తించడం, జవాబుదారీతనం నుండి తప్పించుకోవడం వంటి ప్రమాదకరమైన పరిస్థితిలోకి నెట్టివేసింది. నకిలీ వార్తలపై చట్టపరమైన చర్యలు చాలా అరుదుగా ఉంటాయి.

మరి ప్రజలు చేయాల్సిందేమిటి?
ఉత్తమ పరిష్కారం ఏమిటంటే, గోడి మీడియాను పూర్తిగా చూడకుండా మానేయడం. చూసే వ్యక్తులు తక్కువగా ఉంటే, ఈ ఛానెల్‌లు తమ విధానాన్ని పునరాలోచించుకోవలసి వస్తుంది. నిజమైన వార్తల కోసం, ప్రజలు స్వతంత్ర YouTube ఛానెల్‌లు లేదా X (గతంలో ట్విట్టర్) వంటి సామాజిక వేదికల వైపు మొగ్గు చూపవచ్చు. Xలో, వినియోగదారులు గ్రోక్ వంటి సాధనాలను ఉపయోగించి హెడ్‌లైన్‌ల వెనుక ఉన్న సత్యాన్ని కూడా ధృవీకరించవచ్చు. మొత్తంగా ప్రజలు ఈ టీవీ ఛానెల్‌లను చూసి విశ్వసించినంత కాలం, గోడి మీడియా లాభం మరియు ద్వేషాన్ని వ్యాప్తి చేస్తూనే ఉంటుందన్న గుర్తుంచుకోక తప్పదు.