న్యూఢిల్లీ: ప్రస్తుత భౌగోళిక రాజకీయాల్లో ప్రధాని మోడీ చైనా పర్యటన ప్రపంచ దృష్టిని ఆకర్షించింది. ఆగస్టు 31-సెప్టెంబర్ 1, 2025న చైనాలోని టియాంజిన్‌లో జరిగిన షాంఘై కో-ఆపరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ (SCO) శిఖరాగ్ర సమావేశానికి హాజరయ్యాక అమెరికా అధ్యక్షుడు డొనాల్డ్ ట్రంప్ స్పందన, రష్యాతో భారతదేశ మిత్రత్వం… అమెరికాతో పాటు చైనా మరొక సూపర్ పవర్ ఆవిర్భావం వంటి ప్రశ్నలపై ప్రపంచం దృష్టి కేంద్రీకరించింది. SCO శిఖరాగ్ర సమావేశానికి ప్రధానమంత్రి మోదీ చైనాను సందర్శించడం, చైనా అధ్యక్షుడు జిన్‌పింగ్, రష్యా అధ్యక్షుడు వ్లాదిమిర్ పుతిన్‌లతో ఆయన భేటీ ఇందులో తార్కిక భాగంగా ఉండటం గమనించదగ్గ విషయం.
భారతదేశం అత్యున్నత స్థాయిలో SCO సమావేశంలో పాల్గొనడం దేశ భద్రత, ఆర్థిక ప్రయోజనాల కోసం అందరితో ద్వైపాక్షిక స్నేహాన్ని పెంపొందించుకోవాలనే మోడీ ప్రభుత్వ విధాన నిర్ణయం భారతదేశ సార్వభౌమ శక్తికి నిదర్శనం. అంతేకాదు రష్యా-అమెరికా చైనా మధ్య ‘సమతుల్యత’ శక్తిగా మనదేశం వ్యవహరిస్తోంది. ట్రంప్ ‘సుంకాల ఒత్తిడి’ ప్రపంచవ్యాప్తంగా వాణిజ్య సంబంధాలను ‘వైవిధ్యపరచడం’ ద్వారా ఈ దేశం తన ఆర్థిక ప్రయోజనాలను కొనసాగించాలనే సంకల్పాన్ని కదిలించదని భారతదేశం అమెరికాకు సందేశం ఇవ్వగలిగింది. మొత్తం మీద SCO శిఖరాగ్ర సమావేశం అంతర్జాతీయ సమాజంలో భారతదేశ స్థానాన్ని మరింత బలోపేతం అయ్యేలా చేసింది.
ప్రధానమంత్రి మోడీ చైనాకు వెళ్లే క్రమంలో జపాన్‌ను సందర్శించారు. జపాన్ అమెరికా నేతృత్వంలోని క్వాడ్‌లో కీలక సభ్య దేశం కావడం గమనార్హం. దీని లక్ష్యం ఇండో-పసిఫిక్ ప్రాంతంలో చైనా విస్తరణాత్మక ఆలోచనలను ఎదుర్కోవడం. మరోవంక జపాన్ రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం లొంగిపోయిన 80వ వార్షికోత్సవాన్ని పురస్కరించుకుని సెప్టెంబర్ 3న బీజింగ్‌లోని టియానన్మెన్ స్క్వేర్‌లో జరిగిన గ్రాండ్ మిలిటరీ కవాతు SCO శిఖరాగ్ర సమావేశాన్ని అందరి దృష్టిని ఆకర్షించింది. అధ్యక్షుడు జి జిన్‌పింగ్, అధ్యక్షుడు పుతిన్,ఉత్తర కొరియా నాయకుడు కిమ్ జోంగ్ ఉన్ ముగ్గురూ కలిసి వేదిక వద్దకు నడుచుకుంటూ వెళ్లడం వారి మధ్య ఐక్యత, బలమైన సందేశాన్ని ఇచ్చింది.
పుతిన్… కిమ్‌ను ‘డియర్ స్టేట్ అఫైర్స్ మినిస్టర్’ అని సంబోధించి, ఉక్రెయిన్ సైన్యానికి వ్యతిరేకంగా ‘ధైర్యంగా, వీరోచితంగా’ పోరాడినందుకు రష్యాకు ఉత్తర కొరియా దళాలను పంపినందుకు కృతజ్ఞతలు తెలిపారు. రష్యాలోని రోసాటమ్ రాష్ట్ర అణు సంస్థ అధిపతి అలెక్సీ లిఖాచెవ్ మాట్లాడుతూ, ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద అణుశక్తి ఉత్పత్తిదారుగా అమెరికాను అధిగమించడానికి చైనాకు సహాయం చేస్తానని అధ్యక్షుడు పుతిన్ హామీ ఇచ్చారని కూడా అన్నారు.
ఇదిలా ఉండగా గాల్వాన్ కారణంగా క్షీణించిన ద్వైపాక్షిక సంబంధాల పునర్నిర్మాణ ప్రక్రియలో ఏడు సంవత్సరాల తర్వాత ప్రధాని మోదీ చైనా పర్యటన స్వల్ప లాభాలను తెచ్చిపెట్టింది. ‘ద్వైపాక్షిక సంబంధాలను మూడవ దేశం దృష్టితో చూడకూడదు’ అని భారత ప్రధాని భరోసా ఇచ్చే వ్యాఖ్య చేశారు, అయితే ‘ఏకపక్ష బెదిరింపు’ను వ్యతిరేకించడంలో భారతదేశం చైనాతో చేరిందని చైనా కూడా పేర్కొంది – ఇది ట్రంప్ ఏకపక్ష సుంకాలకు స్పష్టమైన సూచన. SCO శిఖరాగ్ర సమావేశం పక్కన జి జిన్‌పింగ్‌తో జరిగిన సమావేశంలో, ప్రధానమంత్రి మోదీ ‘ద్వైపాక్షిక సంబంధాల నిరంతర అభివృద్ధికి సరిహద్దు ప్రాంతాలలో శాంతి ప్రాముఖ్యతను నొక్కిచెప్పారు’.
సుంకాల పెరుగుదల తర్వాత ఆగస్టు 25న జరగాల్సిన ఆరవ రౌండ్ వాయిదా వేయడంతో భారతదేశం, అమెరికా మధ్య వాణిజ్య చర్చలు నిలిచిపోయినట్లు కనిపిస్తోంది. అయితే, భారత పక్షానికి నాయకత్వం వహిస్తున్న వాణిజ్య మంత్రి పియూష్ గోయల్, ఇరుపక్షాలు త్వరలోనే వాణిజ్య ఒప్పందాన్ని ముగించాలని ఆశిస్తున్నట్లు పేర్కొన్నారు. ఇంతలో, అధ్యక్షుడు డొనాల్డ్ ట్రంప్ సెప్టెంబర్ 3న భారతదేశంపై విధించిన శిక్షాత్మక సుంకాన్ని తగ్గించడం లేదని అన్నారు. సుంకాలను ‘అన్యాయమైనవని అన్నారు. కానీ ‘తన జాతీయ ప్రయోజనాలు, ఆర్థిక భద్రతను’ కాపాడుకోవడానికి అవసరమైన అన్ని చర్యలు తీసుకుంటుందని పేర్కొంది. అధ్యక్షుడు ట్రంప్ శైలిపై భారతదేశం వ్యూహాత్మక సహనాన్ని పాటిస్తోంది.
రష్యా నుండి చమురు కొనుగోలు గురించి నిర్ణయం తీసుకోవడంలో సార్వభౌమాధికార సూత్రానికి కట్టుబడి, ఈ సమస్యను పరిష్కరించడానికి భారతదేశం, రష్యా మధ్య ఉన్న అవగాహన గ్రిడ్‌ను ఉపయోగిస్తోంది. వాణిజ్యానికి సంబంధించి యూరప్, దక్షిణ, యురేషియా దేశాలతో తన ఒప్పందాలను వైవిధ్యపరిచే అవకాశాన్ని అది అన్వేషిస్తోంది. భారతదేశం-చైనా వాణిజ్య సంబంధాలకు ఒక జాగ్రత్తగా ఉన్న విధానం బాగుంది.
స్మార్ట్ దౌత్యానికి సంబంధించి కొత్త యుగం ప్రారంభమైంది. భారతదేశం దానిని చక్కగా ఉపయోగించుకుంటోంది. SCO శిఖరాగ్ర సమావేశం కోసం ప్రధానమంత్రి మోడీ చైనాలోని టియాంజిన్ పర్యటన, సరిహద్దు వివాదాల చుట్టూ ఏర్పడిన అపనమ్మకం, పహల్గామ్ ఉగ్రవాద దాడి తర్వాత భారతదేశం, పాకిస్తాన్ మధ్య సాయుధ ఘర్షణలో పాకిస్తాన్‌కు చైనా సైనిక మద్దతు, భారతదేశం పొరుగు ప్రాంతంలో చైనా ప్రభావం విస్తరించడం వంటి వాటిలో పెద్దగా మార్పు తీసుకురాదని ఊహించలేదు.
రష్యా నుండి చమురు దిగుమతి కోసం అధ్యక్షుడు ట్రంప్ భారతదేశంపై ‘శిక్షాత్మక’ సుంకం విధించినప్పటికీ, US-ఇజ్రాయెల్- భారతదేశ సంబంధాలు బలంగా ఉన్నాయి. అధ్యక్షుడు పుతిన్, తనకు, అధ్యక్షుడు ట్రంప్ కు మధ్య జరిగిన అలాస్కా శిఖరాగ్ర సమావేశం సానుకూల ఫలితాన్ని గురించి ప్రధాని మోదీతో తన అభిప్రాయాన్ని పంచుకున్నట్లు తెలుస్తోంది. అమెరికా… రష్యా, భారతదేశం మధ్య సద్భావనతో పెద్దగా కలవరపడలేదు. SCO పై డొనాల్డ్ ట్రంప్ చేసిన ప్రతికూల వ్యాఖ్యలను, చైనా రెండవ సూపర్ పవర్ గా ఎదగడానికి ప్రయత్నిస్తున్నందుకు ట్రంప్ అసంతృప్తి వ్యక్తం చేసినట్లు ప్రాథమికంగా అర్థం చేసుకోవచ్చు. అధ్యక్షుడు ట్రంప్, పుతిన్, జిన్ పింగ్ మధ్య స్పష్టమైన వ్యత్యాసాన్ని చూపారు. ఇవన్నీ భారతదేశం తన ఉత్తమ ప్రయోజనాలను కాపాడుకోవడానికి, నేటి ప్రపంచంలో ప్రధాన శక్తిగా తన స్థానాన్ని పెంచుకోవడానికి దోహద పడతాయి.
