హైదరాబాద్: ఎయిడ్స్‌తో మరణించిన చెంచు మహిళ మృతదేహాన్ని, ఆమె సహాయకులతో పాటు అమ్రాబాద్ టైగర్ రిజర్వ్ (ATR) లోపల ఉన్న కుగ్రామానికి తీసుకెళ్లకుండా 108 అంబులెన్స్ సర్వీస్… రోడ్డుపై వదిలివేయడం విచారకరం.
ఈ సమస్య ఒక సాధారణ సంఘటనగా అనిపించినప్పటికీ, ఇది ఇంటిగ్రేటెడ్ ట్రైబల్ డెవలప్‌మెంట్ ఏజెన్సీ (ITDA) మన్ననూర్ అధికారుల వ్యవస్థాగత వైఫల్యాన్ని బయటపెట్టింది.
నాగర్ కర్నూల్ జిల్లాలోని లింగల్ మండలం అప్పపూర్ గ్రామ పంచాయతీలోని ఈర్లపెంట నివాసి అయిన ఎం గురువమ్మ (29) జ్వరంతో బాధపడుతూ, రెండు రోజుల క్రితం మహబూబ్ నగర్ జిల్లా ప్రభుత్వ ఆసుపత్రిలో చికిత్స కోసం చేరారు. గురువారం రాత్రి గురువమ్మ తుదిశ్వాస విడిచారు.
ఆమె మృతదేహాన్ని ఇంటికి తీసుకువస్తున్న 108 అంబులెన్స్, అర్ధరాత్రి ఆమెను శ్రీశైలం హైవేపై, ఫర్హాబాద్ చెక్-పోస్ట్ వద్ద దింపింది. ఈర్లపెంట అడవిలో లోపల ఉండటం, ఆ కుగ్రామానికి వెళ్లే 5-6 కి.మీ. రోడ్డు చాలా దారుణమైన స్థితిలో ఉండటంతో వారు అడవిలోకి ప్రవేశించడానికి భయపడ్డారు.
రోడ్డు రాళ్లతో నిండి ఉంది, ఈ గ్రామానికి వెళ్లే ఈ రోడ్డును చివరిసారిగా 2023లో అసెంబ్లీ ఎన్నికలకు ముందు వేసారు. అప్పటి నుండి, ఎటువంటి మరమ్మతులు చేపట్టలేదు. వర్షాకాలంలో రోడ్డు తీవ్రంగా దెబ్బతింది. రోడ్డుకు అడ్డంగా ఒక చిన్న వాగు కూడా ఉంది.
అందువల్ల, 108 అంబులెన్స్ సిబ్బంది వాహనాన్ని నడపలేకపోయారు. ఆ అంబులెన్స్ కూడా సరైన కండిషన్‌లో లేకపోవడంతో అర్ధరాత్రి, అంతకు మించి అడవిలోకి మృతదేహాన్ని తీసుకువెళ్లలేక పోయారు.
ఆ అంబులెన్స్‌లన్నీ ఏమయ్యాయి?
మృతురాలి భర్త ఐటీడీఏ అధికారికి ఫోన్ చేశాడు, కానీ స్పందన లేదు. చివరగా, ఫర్హాబాద్ చెక్-పోస్ట్ నుండి 22 కి.మీ దూరంలో ఉన్న మన్ననూర్ నుండి శీను అనే ఆటో డ్రైవర్‌ను ఉదయం ఆమె మృతదేహాన్ని గ్రామానికి తీసుకెళ్లడానికి పిలిచారు. మృతురాలి కుటుంబం ఈ ప్రయాణానికి రూ. 4,500 ఖర్చు చేయాల్సి వచ్చింది.
ప్రధాన మంత్రి జన మాన్ యోజన కింద ఐటీడీఏ మన్ననూర్‌కు రెండు అంబులెన్స్‌లు ఇచ్చారు. కాంట్రాక్టు ప్రాతిపదికన నియమితమైన హెల్త్‌కేర్ అసిస్టెంట్ సేవ్యా నాయక్ చెంచుల ఆరోగ్య అవసరాలను చూసుకునే బాధ్యతను తీసుకోవాల్సి ఉంది.
ఆసక్తికర విషయమేంటంటే… ఫర్హాబాద్ చెక్-పోస్ట్ వద్ద అటవీ శాఖకు చెందిన దాదాపు 8 సఫారీ వాహనాలు ఉన్నాయి, వీటిని పర్యాటకులను వారి పర్యటనల సమయంలో తీసుకెళ్లడానికి ఉపయోగిస్తారు. అయితే, పర్యాటకం తాత్కాలికంగా నిలిపివేయడంతో సఫారీ వాహనాలు పనిలేకుండా ఉన్నాయి.
గురువారం రాత్రి ఆ సఫారీ వాహనాల్లో మృతదేహాన్ని తీసుకెళ్లడానికి డ్రైవర్ ఎవరైనా ఉన్నారో లేదో తెలియదు. గతంలో ఈశ్వర్ అనే అటవీ రేంజ్ అధికారి అడవి మంటల్లో మరణించిన కొంతమంది చెంచుల మృతదేహాలను తీసుకెళ్లడం ద్వారా తన ఉదారతను చూపించాడు.
అపోలో హాస్పిటల్స్‌లో కార్పొరేట్ సోషల్ రెస్పాన్సిబిలిటీ (CSR) వైస్-ఛైర్‌పర్సన్ ఉపాసన కామినేని విరాళంగా ఇచ్చిన అంబులెన్స్ ఆ ప్రాంతంలో పనిచేసే ప్రభుత్వేతర సంస్థ (NGO) రూరల్ డెవలప్‌మెంట్ ట్రస్ట్ (RDT) అంబులెన్స్ కూడా ఉన్నాయి.
గవర్నర్ల జోక్యం
కోవిడ్-19 కాలంలో, ఒక చెంచు మహిళ అచ్చంపేట ప్రభుత్వ ఆసుపత్రి వెలుపల ఒక బిడ్డను ప్రసవించిన ఘటన ఆ సమయంలో చాలా కలకలం రేపింది, ఇది అప్పటి గవర్నర్ డాక్టర్ తమిళిసై సౌందరరాజన్ దృష్టిని కూడా ఆకర్షించింది.
సౌందరరాజన్ ఈ ప్రాంతంలోని చెంచులకు రెండు రాయల్ ఎన్‌ఫీల్డ్ అంబులెన్స్‌లు, ‘రాజశ్రీ చిక్స్’ కోసం రూ. 50 లక్షలు మంజూరు చేశారు. కోడిపిల్లలను డేగలు వేటాడాయి. రాయల్ ఎన్‌ఫీల్డ్స్ ఇప్పుడు నాగర్‌కర్నూల్ రెడ్ క్రాస్ సొసైటీ వద్ద ఉన్నాయి, ఎందుకంటే ఈ వాహనాలను నిర్వహించడానికి వ్యవస్థ లేదు, ఇంధనానికి ఎటువంటి నిధులు లేవు.
బాగా నిధులు సమకూర్చినప్పటికీ, ఈ బైక్‌లు మృతదేహాన్ని తీసుకెళ్లి ఉండవచ్చు, కానీ కోర్ ఫారెస్ట్ ఏరియా లోపల ఉన్న రోడ్లపై రోగిని తీసుకెళ్లకపోవచ్చు. ద్విచక్ర వాహన అంబులెన్స్‌ల గొప్ప ఆలోచన విఫలమైంది, ఆదివాసీల కోసం లక్షల కోట్లు ఖర్చు చేసినట్లుగానే డబ్బు కూడా క్షణాల్లో మాయమైంది.
మరోవంక నాగర్‌కర్నూల్ రెడ్ క్రాస్ సొసైటీకి కొత్త భవనం బహుమతిగా లభించిందని చెంచు నాయకులు ఆరోపణలు చేశారు. నిధులు ఎలా ఖర్చు చేశారో వారికి ఎటువంటి వివరణ ఇవ్వలేదు.
చెంచు నాయకులు ప్రశ్నలు లేవనెత్తిన తర్వాతే, మాజీ గవర్నర్ నిధిలో కొంత భాగాన్ని తిరిగి ఇచ్చారు. అయితే, తిరిగి ఇచ్చిన మొత్తం ఏమైంది, ప్రస్తుత గవర్నర్ విష్ణు దేవ్ వర్మ మంజూరు చేసిన కోటీ రూపాయలతో ఏమి జరుగుతుందో పర్యవేక్షించాల్సిన అవసరం ఉంది.
ప్రస్తుత గవర్నర్ విష్ణు దేవ్ వర్మ అప్పపూర్ గ్రామ పంచాయతీని దత్తత తీసుకున్నారని, స్వయం ఉపాధి కల్పించడంలో చెంచుల అవసరాలను తీర్చడానికి చర్యలు తీసుకుంటున్నారని, దాని ఫలితాలు ఇంకా కనిపించలేదని చెప్పడం గమనార్హం.
గతంలో అప్పపూర్ గ్రామ పంచాయతీకి ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం (PHC) మంజూరు చేశారు. కానీ దానిని వట్వర్లపల్లి గ్రామ పంచాయతీకి మార్చారు, ఇది అడవిలోని బఫర్ జోన్‌లో ఉంది. శ్రీశైలం హైవేపై ఉంది.
చెంచులు అనేకసార్లు గవర్నర్లు, జిల్లా కలెక్టర్లు, ఐటీడీఏ ప్రాజెక్ట్ అధికారులకు విజ్ఞప్తి చేశారు. అప్పాపురంలో అంబులెన్స్, డాక్టర్, నర్సుతో కూడిన ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాన్ని ఏర్పాటు చేయాలని కోరారు. తద్వారా చెంచులు ఆరోగ్య సంరక్షణ అవసరం వచ్చినప్పుడు వెంటనే చికిత్స పొందవచ్చు.
