హైదరాబాద్‌: జాతిపిత మహాత్మా గాంధీ తన జీవితపు చివరి శ్వాస వరకు హిందూ-ముస్లిం ఐక్యతను సమర్థించారు. అంతేకాదు అహింసను ఒక శక్తివంతమైన మార్గంగా, సత్యం, న్యాయం కోసం పోరాడే సాధనంగా భావించారు, దీనిని ఆయన తన స్వతంత్రోద్యమంలో విజయవంతంగా ఉపయోగించారు. నిరంతర ప్రాతిపదికన అహింస ఆదర్శాన్ని ఆచరించడాన్ని ఒక ముఖ్యమైన షరతుగా భావించారు.

అహింస ధర్మం స్పూర్తితో, వివిధ మతాల ప్రజలు తమ తమ పండుగలను జరుపుకోకుండా ఎప్పుడూ నిరోధించకూడదని ఆయన పేర్కొన్నారు. భారతీయ జనతా పార్టీ పాలిత రాష్ట్రాలలోని అధికారులు, ఉన్నత రాజ్యాంగ పదవుల్లో ఉన్న వ్యక్తులు… పవిత్ర రంజాన్ మాసంలో ఉపవాసాలు పాటించే ముస్లింలు హోలీ సందర్భంగా ఇంటి లోపలే ఉండాలని దూకుడుగా పిలుపునిచ్చిన సందర్భంలో గాంధీజీ దృక్పథాన్ని గుర్తుచేసుకోవడం ముఖ్యం.

“జుమా (శుక్రవారం) సంవత్సరానికి 52 సార్లు వస్తుంది, కానీ హోలీ ఒక్కసారి మాత్రమే వస్తుంది” అనే రాష్ట్ర పోలీసు అధికారి వ్యాఖ్యలను యుపి ముఖ్యమంత్రి ఆదిత్యనాథ్ సహా చాలా మంది బిజెపి నాయకులు ఆమోదించారు. హోలీ రంగులతో సమస్య ఉన్నవారు ఇంటి లోపలే ఉండి అక్కడే ప్రార్థనలు చేసుకోవాలని ఆ పోలీసు అధికారి వివాదాస్పద వ్యాఖ్యలు చేసిన విషయం తెలిసిందే.

షలితంగా ఈ సంవత్సరం, హోలీ, శుక్రవారం నాడు యూపీలోని అనేక మసీదులను భారీ టార్పాలిన్ షీట్లతో కప్పాల్సి వచ్చింది. ముస్లింలలో భయాందోళనల వాతావరణాన్ని సృష్టించింది. ఇది ముస్లింల విశ్వాసం ఆధారంగా వారి సాంస్కృతిక స్వేచ్ఛను ఉల్లంఘించడమే.

హోలీ సందర్భంగా గాంధీజీ వ్యాఖ్యలు

మార్చి 28, 1938న, ఒరిస్సా (ఇప్పుడు ఒడిశా)లోని డెలాంగ్‌లో జరిగిన గాంధీ సేవా సంఘ్ సమావేశంలో మహాత్మా గాంధీ మాట్లాడుతూ… ముస్లిం జమీందారు హోలీ జరుపుకోవడం ఆపమని హిందువులను కోరితే తాను ఆ మాటలను సమర్థించనని అన్నారు. ముస్లిం జమీందారు ఆదేశాల నేపథ్యంలో హిందువులు హోలీ జరుపుకోవడం ఆత్మహత్యా సదృశమైనప్పటికీ, ఆ కారణంగా వారు తమ మతపరమైన ఆచారాన్ని వదులుకోకూడదని గాంధీ వాదించారు.

“నేనే జమీందారును ముందుకు వచ్చి నన్ను చంపమని అడుగుతాను, ఎందుకంటే నేను అతని ముందే హోలీ నిప్పును వెలిగిస్తాను” అని గాంధీజీ అన్నారు.

“నేను హిందువులకు ముస్లింల తలలు పగలగొట్టవద్దని, వారి తలలను త్యాగం చేయాలని చెబుతాను” అని ఆయన అన్నారు. భయంతో ఏదీ వదులుకోకూడదని, హక్కుల కోసం అహింసా పద్ధతుల ద్వారా పోరాటం ప్రారంభించాలని బాపూజీ అన్నారు.

1938లో, మతపరమైన పండుగలను జరుపుకునే హక్కు కోసం పోరాడమని ప్రజలను ప్రేరేపించడానికి గాంధీ ఈ ఊహాత్మక ఉదాహరణను ఇచ్చారు. 87 సంవత్సరాల తరువాత, బిజెపి పాలిత రాష్ట్రాల్లో మతపరంగా విభజించే విధానాలను అనుసరిస్తున్నది. ముస్లింలను హిందువుల నుండి వారి మతపరమైన పండుగల ఆధారంగా వేరు చేస్తున్నది ఏ భూస్వామి కాదు, రాష్ట్ర అధికారులు, ఇది భారతదేశ రాజ్యాంగ దృక్పథానికి విరుద్ధం.

రంజాన్, అహింసపై గాంధీజీ

రంజాన్, అహింసపై మహాత్మగాంధీ , 1938 అక్టోబర్ 23న.. ముస్లింలను ఉద్దేశించి ప్రసంగిస్తూ, అప్పుడే ప్రారంభమైన రంజాన్ నెల గురించి ప్రస్తావించి, అహింసను ఆచరించేందుకు దానిని ఎలా ఉపయోగించవచ్చో వారికి చెప్పారు. రంజాన్ సందర్భంగా తినడం, త్రాగడం మానుకోవాలని, కానీ ఈ కాలంలో కోపం, ద్వేషం, ద్వేషానికి దూరంగా ఉండటం ద్వారా అహింసను అనుసరించాలని ఆయన అన్నారు.

గాంధీజీ రంజాన్‌ను అహింస వైపు ఒక అడుగుగా భావించారు. ఇప్పుడు బిజెపి నాయకులు ముస్లింల సాంస్కృతిక స్వేచ్ఛను అరికట్టడానికి, వారిని వారి ఇళ్లకే పరిమితం చేయడానికి, హిందువులకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వడానికి దీనిని ఉపయోగిస్తున్నారు. భారత రాజ్యాంగం ప్రకారం అన్ని మతాలను సమానంగా చూడటం, అన్ని మతాలు తమ పండుగలను గౌరవంగా, సంయమనంతో జరుపుకోవడానికి సమాన అవకాశాన్ని కల్పించడం రాష్ట్ర అధికారుల బాధ్యత. అయితే హోలీ సందర్భంగా ఉత్తరప్రదేశ్ పోలీసులు సూచనలు దీనికి భిన్నంగా ఉండటం అత్యంత విషాదం.

ఇక 1891 ఏప్రిల్ 25న మహాత్మా గాంధీ హోలీ గురించి రాసిన వ్యాసంలోనూ ఇలాంటి భయాలు తార్కాణంగా ఉన్నాయి. భారతీయ పండుగల గురించి రాస్తూ, ఆయన ‘సమ్ ఇండియన్ ఫెస్టివల్స్ III’ అనే వ్యాసంలో హోలీకి ప్రత్యేకంగా ఒక విభాగాన్ని కేటాయించి, వసంతకాలం ప్రారంభం గురించి రాశారు. కానీ హోలీకి ముందు పక్షం రోజుల్లో అసభ్యకరమైన భాషను వాడటం పట్ల ఆయన విచారం వ్యక్తం చేశారు.

విచారకరమైన విషయం ఏంటంటే పూజ్య బాపూజీ ఆ మాటలు చెప్పిన 135 సంవత్సరాల తర్వాత బిజెపి పాలిత రాష్ట్రాలు వ్యవహరిస్తున్న తీరు నాగరికత స్థాయిని తగ్గించాయి. మరియు ఇప్పుడు ముస్లింలు తమ మతపరమైన పండుగలను ఆచరిస్తున్నందుకు ధిక్కారం మరియు ద్వేషంతో వ్యవహరిస్తున్నారు. ఇటీవలి కాలంలో మాత్రమే అధికారికంగా నియమించబడిన ప్రదేశాలలో మరియు కొన్ని సందర్భాల్లో, వారి ఇళ్లలోని ప్రైవేట్ ప్రదేశాలలో కూడా నమాజ్ చేయడానికి వారు లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు. రంజాన్ సమయంలో వారు తమ ఇళ్ల నుండి బయటకు రాకుండా నిరోధించడం మరియు హిందువులు హోలీ జరుపుకుంటారు కాబట్టి మందపాటి ప్లాస్టిక్ పొరలతో కప్పి మసీదులను దాచడం ‘సర్వ ధర్మ సంభవం’కు వ్యతిరేకం – అన్ని విశ్వాసాలకు సమాన గౌరవం.

హిందూ-ముస్లిం ఐక్యతపై 1920 ఫిబ్రవరి 29న మహాత్మా గాంధీ రాసిన వ్యాసంలో, “నుదుటిపై గుర్తు, పూసల హారము ఉన్న వైష్ణవుడు లేదా రుద్రాక్ష హారము ధరించిన బూడిద పూసిన హిందువు, సంధ్యా వందనం, అభ్యంగనలలో ఎప్పుడూ చాలా జాగ్రత్తగా ఉండేవాడు, మరి నమాజ్‌ను క్రమం తప్పకుండా ఆచరించే ముస్లిం సోదరులు కూడా ఇలానే జీవించాలనేది నా కల. దేవుడు కోరుకుంటే, కల నెరవేరుతుంది” అని మహాత్మ గాందీ ఆ వ్యాసంలో రాశారు.