న్యూఢిల్లీ: జూన్ 15-17 తేదీలలో కెనడాలో జరగనున్న గ్రూప్ ఆఫ్ సెవెన్ (G7) శిఖరాగ్ర సమావేశానికి హాజరు కావడానికి భారతదేశానికి ఎట్టకేలకు ఆహ్వానం అందింది. కెనడా ప్రధాన మంత్రి మార్క్ కార్నీ ఫోన్ ద్వారా ఈ ఆహ్వానాన్ని అందించారు. తాను హాజరవుతానని ప్రకటిస్తూ ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోదీ Xలో పోస్ట్ ద్వారా దీనిని ధృవీకరించారు. తాను దానికి హాజరవుతానని ప్రకటించారు.

అయితే, కెనడాలో జరుగుతున్న G7 శిఖరాగ్ర సమావేశానికి భారతదేశాన్ని ఎందుకు ఆహ్వానించలేదనే దానిపై సోషల్ మీడియాలో చాలా చర్చలు జరిగిన తర్వాత ఈ ఆహ్వానం వచ్చింది. 2023లో కెనడియన్ సిక్కు నాయకుడు జగదీప్ సింగ్ నిజ్జర్ హత్యలో భారత ఏజెన్సీల ప్రమేయం ఉందనే అనుమానంతో గత రెండు సంవత్సరాలుగా రెండు దేశాల మధ్య సంబంధాలు దెబ్బతిన్నాయా?

అప్పటి కెనడా ప్రధాన మంత్రి జస్టిన్ ట్రూడో, కెనడియన్ దర్యాప్తు సంస్థలు భారత ఏజెన్సీల వైపు అనుమానం వ్యక్తం చేశాయి. కానీ నిజ్జర్ హత్యలో తన ప్రమేయాన్ని భారతదేశం నిరంతరం ఖండించింది. కెనడా తన గడ్డపై భారత వ్యతిరేక వేర్పాటువాద నాయకులను ప్రోత్సహిస్తోందని కూడా ఆరోపించింది. ఈ ఆరోపణలు, ప్రత్యారోపణలు భారతదేశం, కెనడా దేశాల మధ్య దౌత్యవేత్తలను ఒకరినొకరు బహిష్కరించడానికి దారితీశాయి, దీని ఫలితంగా రెండు దేశాల మధ్య సంబంధాలు క్షీణించాయి.

ఈ చర్చకు కారణం లేకుండా పోలేదు. దక్షిణాఫ్రికా, బ్రెజిల్, మెక్సికో వంటి G7లోని దేశాలు మే రెండవ వారంలో ఆహ్వానం అందుకున్నాయి. ఇది భారత నాయకత్వంలో నిరాశకు దారితీసింది, ఎందుకంటే భారతదేశం ఎప్పుడూ G7 కాని ఆహ్వానితురాలిగా శిఖరాగ్ర సమావేశానికి ఆహ్వానం అందుకునేది. ప్రపంచంలో ఐదవ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థ, అతిపెద్ద ప్రజాస్వామ్యం అయిన భారతదేశం G7 శిఖరాగ్ర సమావేశానికి దూరంగా ఉంటే, అది ఖచ్చితంగా భారత నాయకత్వానికి ఆందోళన కలిగించే విషయం.

జి7 అనేది అభివృద్ధి చెందిన ప్రజాస్వామ్య దేశాల అనధికారిక సమూహం, ఇది ప్రపంచ ఆర్థిక స్థిరత్వం, అంతర్జాతీయ శాంతి, భద్రతకు ముప్పులు మరియు ఇతర అంతర్జాతీయ సమస్యలకు సంబంధించిన విధానాలను సమన్వయం చేయడానికి నాయకులు, మంత్రులు, అధికారుల స్థాయిలో సమావేశమవుతుంది. ఇందులో కెనడా, ఫ్రాన్స్, జర్మనీ, ఇటలీ, జపాన్, యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్, యునైటెడ్ స్టేట్స్ సభ్యులుగా ఉన్నాయి.

భారతదేశం పారిశ్రామిక దేశాలకు అతిపెద్ద మార్కెట్లలో ఒకటి కాబట్టి, ఈ సంవత్సరం G7 శిఖరాగ్ర సమావేశానికి ఆతిథ్య దేశమైన కెనడా భారతదేశాన్ని విస్మరించడం ఆశ్చర్యకరం. అయితే, కెనడా ఆలస్యంగానైనా తప్పు గ్రహించి దాన్ని సరిదిద్దుకుంది. ఎందుకంటే అమెరికా, ఇతర పాశ్చాత్య దేశాలకు చైనాతో సమస్యలున్నాయి. న్యూఢిల్లీ బీజింగ్‌ను ఎదర్కోవాలని కోరుకుంటున్నాయి. కానీ ఆహ్వానాన్ని ఆలస్యం చేయడం ద్వారా, పశ్చిమ దేశాలు కోల్డ్‌వార్‌ సమయంలో ఉన్నట్లుగా ఇకపై అలీనంగా ఉండలేమని భారతదేశానికి సందేశం పంపినట్లు కనిపిస్తోంది. పశ్చిమ దేశాలతో వెళ్లాలా వద్దా అని భారత్‌ తన ప్రపంచ ప్రాధాన్యతలను ఎంచుకోవాలి. కొనసాగుతున్న ఉక్రెయిన్-రష్యా యుద్ధంలో భారతదేశం వైఖరితో పాశ్చాత్య దేశాలు సంతోషంగా లేవు.

కానీ కెనడా ప్రధానమంత్రి భారతదేశానికి ఆహ్వానం ఎందుకు అందించారో దాని ప్రజలకు వివరించాల్సి వచ్చింది ఎందుకంటే నిజ్జార్ హత్యలో భారతదేశం అనుమానిత హస్తం గురించి కెనడా సమాజంలో చాలా వ్యతిరేకత ఉంది. పాశ్చాత్య దేశాలు తమ సొంత గడ్డపై తమ పౌరుల హత్యలో విదేశీ ప్రభుత్వం ప్రమేయం ఉన్నప్పుడు దానిని చాలా తీవ్రమైన విషయంగా పరిగణిస్తాయి.

భారతదేశానికి ఆహ్వానం పంపాలనే తన నిర్ణయాన్ని సమర్థించుకుంటూ, నిజ్జర్ హత్యపై జరుగుతున్న దర్యాప్తులో “జవాబుదారీతనం యొక్క సమస్యలను గుర్తించే” రెండు దేశాల మధ్య “నిరంతర చట్ట అమలు సంభాషణ”ను తిరిగి ప్రారంభించడానికి భారతదేశం అంగీకరించిన తర్వాత ఈ ఆహ్వానం ఇచ్చామని కార్నీ ముందుగానే పేర్కొన్నారు.

అయితే, అతిపెద్ద ప్రజాస్వామ్య దేశంగా, ప్రపంచంలో ఐదవ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థగా భారతదేశం స్థితిని ప్రస్తావిస్తూ, G7లో భారతదేశం పాల్గొనాల్సిన ప్రాముఖ్యతను ఆయన హైలైట్ చేశారు. కానీ, ట్రూడోలా కాకుండా, నిజ్జర్ హత్యలో భారత అధికారుల ప్రమేయం ఉందా అనే ప్రశ్నకు కార్నీ సమాధానం ఇవ్వడానికి నిరాకరించారు. ఈ విషయం ఇంకా దర్యాప్తులో ఉన్నందున దానిపై వ్యాఖ్యానించడం సరైనది కాదని ఆయన అన్నారు. కానీ, భారతదేశానికి ఆహ్వానం గురించి కెనడా ప్రధాని చెప్పినది నిజమైతే, అది భారతదేశానికి దౌత్య విజయమా లేదా పెద్ద ఇబ్బందికరమా అనేది ఎవరికైనా ఊహించదగిన విషయం.

కెనడా ప్రధాని కార్ని శిఖరాగ్ర సమావేశం ప్రధాన ఇతివృత్తాలను ప్రకటిస్తూ… G7 శిఖరాగ్ర సమావేశం మూడు ప్రధాన అంశాలను చర్చిస్తుందని అన్నారు: మన సమాజాలు, ప్రపంచం భద్రత, ఇంధన భద్రతను నిర్మించడం, డిజిటల్ పరివర్తనను వేగవంతం చేయడం, భవిష్యత్తు భాగస్వామ్యాలను భద్రపరచడం ఉన్నాయని ఆయన అన్నారు.

మన కమ్యూనిటీలను, ప్రపంచాన్ని రక్షించడం అంటే ఏమిటో కెనడా ప్రధాని వివరిస్తూ… దానిలో “శాంతి, భద్రతను బలోపేతం చేయడం, విదేశీ జోక్యాన్ని, అంతర్జాతీయ నేరాలను ఎదుర్కోవడం, అడవిలో ఏర్పడే కార్చిచ్చు ఆపేందుకు ఉమ్మడిగా ప్రయత్నించడం ఉన్నాయని ఆయన అన్నారు. నిజ్జర్ హత్యలో భారతదేశం ప్రమేయం ఉందని కెనడా ఆరోపించిన వాస్తవాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని, ‘విదేశీ జోక్యాన్ని’ ‘దేశాంతర నేరం’తో అనుసంధానించడం అనే G7 థీమ్ భారతదేశానికి తీవ్రమైన సమస్యగా మారింది.