• జయీముద్దీన్ అహ్మద్

దేశంలోని ప్రైవేటు విశ్వవిద్యాలయాలు నేడు వేలాది మంది విద్యార్థులతో కళకళలాడుతున్నాయి. అయితే విశ్వవిద్యాలయ తరగతి గదిలోకి వెళ్ళినప్పుడు, అక్కడ ఎస్సీ, ఎస్టీ విద్యార్థులు స్వల్ప సంఖ్యలో మాత్రమే కనిపిస్తున్నారు. ఇది అతిశయోక్తి కాదు; ఇది నేటి భారతదేశ ప్రైవేట్ ఉన్నత విద్యా వ్యవస్థలో నెలకొన్న స్పష్టమైన వాస్తవిక చిత్రం. పార్లమెంటరీ స్టాండింగ్ కమిటీ ఇటీవల ఇచ్చిన నివేదిక… ఈ అన్యాయాన్ని బహిర్గతం చేసింది, ప్రైవేట్ సంస్థలలో SC/ST విద్యార్థుల ప్రాతినిధ్యం “చాలా తక్కువగా ఉంది. ఇది చాలా ఆందోళనకరమైనది” అని పేర్కొంది.

నివేదిక నేపథ్యం
ఆగస్టు 20న, సీనియర్ కాంగ్రెస్ నాయకుడు దిగ్విజయ సింగ్ అధ్యక్షతన ఉన్న పార్లమెంటరీ కమిటీ తన 370వ నివేదికను రాజ్యసభలో సమర్పించింది. ఈ నివేదిక ఉన్నత విద్యా మంత్రిత్వ శాఖ వాదనలను తప్పుబట్టింది. మంత్రిత్వ శాఖ ప్రకారం… ప్రైవేట్ విశ్వవిద్యాలయాలు సగటున 40% OBC, 14.9% SC,5% ST విద్యార్థులు ఉన్నారని చెబుతోంది. కానీ కమిటీ వాస్తవ నమోదు డేటాను పరిశీలించినప్పుడు, అది ఒక భయంకరమైన వాస్తవాన్ని కనుగొంది – ఇది ఈ అధికారిక వాదనలకు పూర్తి విరుద్ధం కావడం గమనార్హం.

కఠినమైన గణాంకాలు

గణాంకాలు సత్యాన్ని వెల్లడిస్తాయి. ఉదాహరణకు, బిర్లా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ అండ్ సైన్స్ (BITS) తీసుకోండి. 2024-25 విద్యా సంవత్సరంలో, 5,137 మంది విద్యార్థులలో, OBCలు 514 (10%) మాత్రమే ఉన్నారు, SCలు కేవలం 29 (0.5%),STలు కేవలం 4 (0.08%).

*O.P. జిందాల్ గ్లోబల్ విశ్వవిద్యాలయంలో, 3,181 మంది విద్యార్థులలో, SC, ST విద్యార్థులు కలిపి 28–29 మాత్రమే – 1% కంటే తక్కువ. *శివ్ నాడార్ విశ్వవిద్యాలయంలో కూడా ఇదే పరిస్థితి: 3,359 మంది విద్యార్థులలో, SCలు 48 (1.5%), STలు కేవలం 29 (0.5%) ఉన్నారు. ఈ గణాంకాలు నిరాశపరిచాయి, కానీ “మెరిట్” బ్యానర్ కింద, వ్యవస్థాగత మినహాయింపు కొనసాగుతుందని కూడా రుజువు చేస్తున్నాయి.

యోగ్యతా.. పక్షపాతమా?
భారతదేశ విద్యా చర్చలో… “యోగ్యత” అనేది ఒక పవిత్ర సూత్రంగా పరిగణిస్తారు. కానీ క్లిష్టమైన ప్రశ్న ఏమిటంటే: వెనుకబడిన నేపథ్యాల నుండి వచ్చిన విద్యార్థులు మొదటి నుండి నాణ్యమైన విద్య, కోచింగ్, ఆర్థిక సహాయం, సామాజిక భద్రత లోపించినప్పుడు “యోగ్యత”పై ఎలా పోటీ పడగలరు? “యోగ్యత” అనేది కేవలం పరీక్షలో సాధించే స్కోర్‌లు కాదని – ఇది సామాజిక, ఆర్థిక నిర్మాణాల ద్వారా తీవ్రంగా ప్రభావితమవుతుందని కమిటీ పరిశోధనలు స్పష్టం చేస్తున్నాయి. అందువల్ల, SC/ST విద్యార్థులను మెరిట్ పేరుతో క్రమంగా మినహాయించినప్పుడు, అది “విద్యా వివక్షత” కొత్త రూపు సంతరించుకుంటుంది.

రాజ్యాంగ పునాదులు- ప్రభుత్వ విధి
ఈ నివేదిక భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 15(5), ఆర్టికల్ 46 ఆధారంగా రూపొందించారు. ఆర్టికల్ 15(5) ప్రభుత్వానికి విద్యా సంస్థలలో వెనుకబడిన వర్గాల కోసం ప్రత్యేక నిబంధనలు చేయడానికి అధికారం ఇస్తుంది, అయితే ఆర్టికల్ 46… SCలు, STల విద్యా, ఆర్థిక ప్రయోజనాలను ప్రోత్సహించడానికి బాధ్యత వహిస్తుంది. ప్రైవేట్ విశ్వవిద్యాలయాలు ఈ రాజ్యాంగ సూత్రాలను దాటవేయడానికి అనుమతిస్తే, అది రాజ్యాంగానికే ద్రోహం చేయడం కంటే తక్కువ కాదు.

కమిటీ సిఫార్సులు

కమిటీ విమర్శలతో ఆగలేదు – ఇది నిర్దిష్ట చర్యలను ప్రతిపాదించింది:

ప్రైవేట్ విశ్వవిద్యాలయాలలో రిజర్వేషన్లు:
ప్రైవేట్ సంస్థలలో వారి జనాభా వాటాకు అనుగుణంగా SC, ST, OBC కోటాలను అమలు చేయాలి.

నిధులు-మౌలిక సదుపాయాలు:
ప్రైవేట్ విశ్వవిద్యాలయాలలో సీట్లను విస్తరించడానికి, మౌలిక సదుపాయాలను బలోపేతం చేయడానికి ప్రభుత్వం నిధులు అందించాలి.

బ్రిడ్జి కోర్సులు:
గ్రామీణ లేదా వెనుకబడిన నేపథ్యాల నుండి వచ్చిన విద్యార్థులకు ప్రత్యేక కోర్సులు, ఉచిత కోచింగ్ ప్రవేశపెట్టాలి.

స్కాలర్‌షిప్‌లు-మద్దతు:
ఆర్థిక భారాలను తగ్గించడానికి సమగ్ర స్కాలర్‌షిప్‌లు ట్యూషన్, వసతి, ఆహారాన్ని కవర్ చేయాలి.

వివక్ష వ్యతిరేక విధానాలు:
క్యాంపస్‌లలో కుల ఆధారిత వివక్షకు వ్యతిరేకంగా కఠినమైన, పారదర్శక విధానాలను అమలు చేయాలి.
మొత్తంగా రాజకీయ సంకల్పంతో, ప్రైవేట్ సంస్థలను కూడా సామాజిక న్యాయం చట్రంలోకి తీసుకురావచ్చని ఈ సిఫార్సులు నొక్కి చెబుతున్నాయి.

సామాజిక- ఆర్థిక సంక్షోభం
SC/ST విద్యార్థుల తక్కువ ప్రాతినిధ్యం కేవలం విద్యాపరమైన ఆందోళన కాదు. ఇది సామాజిక, ఆర్థిక సంక్షోభాన్ని సూచిస్తుంది. విద్య మెరుగైన ఉద్యోగాలు, గౌరవం మరియు ఉన్నత స్థానానికి చేరేందుకు ప్రవేశ ద్వారం. మొత్తం సమాజాలను దీన్నుండి దూరంగా ఉంచితే, వారు తరతరాలుగా పేదరికం, బహిష్కరణకు గురవుతారు. అందుకే ఈ నివేదికను మరొక అధికార పత్రంగా తోసిపుచ్చకూడదు – ఇది భారతదేశ విద్యా వ్యవస్థ పునాదులను కదిలించే భూకంపం.

ప్రభుత్వానికి ఒక పరీక్ష
అసలు ప్రశ్న ఏమిటంటే: ప్రభుత్వం ఈ నివేదికపై చర్య తీసుకుంటుందా లేదా దాని ముందు వచ్చిన నివేదికల్లాగే దుమ్ము పేరుకుపోయేలా చేస్తుందా? ప్రైవేట్ విశ్వవిద్యాలయాలను రిజర్వేషన్ల పరిధిలోకి తీసుకురావడం రాజకీయంగా కష్టం. ఎందుకంటే ఉన్నత వర్గాలు దీనిని తీవ్రంగా వ్యతిరేకిస్తాయి. కానీ నిష్క్రియాత్మకత మూల్యం చాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది. దీన్ని విస్మరించినట్లయితే, ఈ అసమానతల సముద్రం చివరికి భారతదేశ ప్రజాస్వామ్య, అభివృద్ధి ఆకాంక్షలను ముంచెత్తుతుంది.

విద్య అనేది ఉన్నత వర్గాల ప్రైవేట్ ఆస్తి కాదు – అది ప్రతి పౌరుడి గుండె చప్పుడు. ప్రైవేట్ సంస్థలలో ఎస్సీ/ఎస్టీ విద్యార్థులకు చోటు నిరాకరిస్తే, భారతదేశ భవిష్యత్తు నుండి… సమాజంలోని ఒక పెద్ద వర్గాన్ని మనం ఉద్దేశపూర్వకంగా మినహాయించినట్లు అవుతుంది. ఈ నివేదిక కేవలం హెచ్చరిక మాత్రమే కాదు – ఇది చర్య తీసుకోవడానికి పిలుపు. ప్రభుత్వం ఇకపై సాకులు వెతక్కూడదు. కాలం పరిగెడుతోంది. తక్షణమే సాహసోపేతమైన చర్యలు తీసుకోండి, లేదా ఈ వ్యవస్థ పక్షపాతాల బరువుతో కూలిపోవడం ఖాయం.