ఇస్తాంబుల్: ఖతార్‌లో హమాస్ అధికారుల సమావేశంపై ఇజ్రాయెల్ దాడి చేయడంతో…తదుపరి లక్ష్యంగా టర్కీ మారే అవకాశం ఉందని ఆందోళన చెందుతున్నారు. ఈమేరకు టర్కీ రక్షణ మంత్రిత్వ శాఖ ప్రతినిధి రియర్ అడ్మినిస్ట్రేటివ్ జెకి అక్తుర్క్ అంకారాలో మాట్లాడుతూ… ఇజ్రాయెల్ “ఖతార్‌లో చేసినట్లుగానే తన నిర్లక్ష్య దాడులను మరింత విస్తరిస్తుంది. దాని స్వంత దేశంతో సహా మొత్తం ప్రాంతాన్ని విపత్తులోకి లాగుతుంది” అని హెచ్చరించారు.

ఇజ్రాయెల్, టర్కీ ఒకప్పుడు బలమైన ప్రాంతీయ భాగస్వాములు, కానీ 2000ల చివరి నుండి ఈదేశాల మధ్య సంబంధాలు ఇబ్బందుల్లో పడ్డాయి. 2023 అక్టోబర్ 7న దక్షిణ ఇజ్రాయెల్‌లో హమాస్ నేతృత్వంలో జరిగిన దాడి కారణంగా గాజాలో యుద్ధం మొదలవ్వడంతో ఇరు దేశాల సంబంధాలు అత్యంత కనిష్ట స్థాయికి చేరుకున్నాయి.

గత సంవత్సరం బషర్ అస్సాద్ ప్రభుత్వం పతనం తర్వాత పొరుగున ఉన్న సిరియాలో ప్రభావం కోసం రెండు దేశాలు పోటీ పడటంతో ఉద్రిక్తతలు కూడా పెరిగాయి.

టర్కీ అధ్యక్షుడు తయ్యిప్ ఎర్డోగన్ పాలస్తీనా లక్ష్యానికి,పాలస్తీనా మిలిటెంట్ గ్రూప్ హమాస్‌కు దీర్ఘకాల మద్దతుదారుడు. టర్కీ అధ్యక్షుడు ఇజ్రాయెల్‌ను, ముఖ్యంగా ప్రధాన మంత్రి బెంజమిన్ నెతన్యాహును గాజా యుద్ధం ప్రారంభమైనప్పటి నుండి తీవ్రపదజాలంతో విమర్శించారు. ఇజ్రాయెల్‌ మారణహోమానికి పాల్పడిందని ఆరోపించారు. నెతన్యాహును నాజీ నాయకుడు అడాల్ఫ్ హిట్లర్‌తో పోల్చారు.

హమాస్ అధికారులు క్రమం తప్పకుండా టర్కీని సందర్శిస్తారు. కొందరు అక్కడ నివాసం ఉంటున్నారు. హమాస్ తన భూభాగం నుండి దాడులను ప్లాన్ చేయడానికి, అలాగే నియామకాలు, నిధుల సేకరణను చేపట్టడానికి టర్కీ అనుమతించిందని ఇజ్రాయెల్ గతంలో ఆరోపించింది.

ఎర్డోగన్ ఖతార్ నాయకులకు దగ్గరగా ఉంటాడు, ఎమిరేట్‌తో బలమైన సైనిక, వాణిజ్య సంబంధాలను కొనసాగిస్తున్నాడు. అరబ్, ముస్లిం నాయకుల శిఖరాగ్ర సమావేశానికి ఆయన ఈ వారాంతంలో ఖతార్‌కు వెళ్లనున్నారు.

ఇరాన్, సిరియా, యెమెన్, ఇప్పుడు ఖతార్ భూభాగంపై ఇజ్రాయెల్ దాడుల తర్వాత, పొరుగు దేశాల వైమానిక ప్రాంతాన్ని స్వేచ్ఛగా ఉపయోగించుకునే ఇజ్రాయెల్ సామర్థ్యం గురించి అంకారా ఆందోళన చెందడం ఖాయం.

“ప్రాంతీయ వైమానిక రక్షణ, అంతర్జాతీయ నిబంధనలను కాలదన్ని దాడులు చేయగల ఇజ్రాయెల్ సామర్థ్యం అంకారాను తీవ్రంగా ఆందోళనకు గురిచేస్తుంది” అని ట్రెండ్స్ రీసెర్చ్ అండ్ అడ్వైజరీ, టర్కియే ప్రోగ్రామ్ డైరెక్టర్ సెర్హత్ సుహా క్యూబుక్కువోగ్లు అన్నారు.

గాజా కాల్పుల విరమణ చర్చలలో మధ్యవర్తిగా పనిచేస్తున్న సన్నిహిత అమెరికన్ మిత్రదేశమైన ఖతార్‌పై దాడి చేయడం ద్వారా, హమాస్ లక్ష్యాలను వెంబడించడంలో ఇజ్రాయెల్ ఎంత దూరం వెళ్తుందనే ప్రశ్నను కూడా లేవనెత్తింది.

ఓవైపు NATO సభ్యత్వం, మరోవైపు యునైటెడ్ స్టేట్స్‌తో టర్కీ సన్నిహిత సంబంధాల ద్వారా ఖతార్‌కు లభించే దానికంటే ఇజ్రాయెల్ దాడి నుండి ఎక్కువ స్థాయిలో రక్షణను కలిగి ఉన్నట్లు అనిపిస్తుంది.

మరోవంక టర్కీ ఈ గల్ఫ్ దేశం కంటే గణనీయంగా ఎక్కువ సైనిక శక్తిని కలిగి ఉంది, దాని సాయుధ దళాలు NATO దేశాలలో US తర్వాత పరిమాణంలో రెండవ స్థానంలో ఉన్నాయి. అధునాతన రక్షణ పరిశ్రమను కలిగి ఉన్నాయి.

ఉద్రిక్తతలు పెరగడంతో, టర్కీ తన రక్షణను పెంచుకుంది. జూన్‌లో ఇరాన్ అణు కేంద్రాలపై ఇజ్రాయెల్ దాడుల సమయంలో, ఎర్డోగన్ క్షిపణి ఉత్పత్తిని పెంచుతున్నట్లు ప్రకటించారు. గత నెలలో ఆయన తుర్కియే “స్టీల్ డోమ్” ఇంటిగ్రేటెడ్ ఎయిర్ డిఫెన్స్ సిస్టమ్‌ను అధికారికంగా ప్రారంభించారు, KAAN ఐదవ తరం యుద్ధ విమానం వంటి ప్రాజెక్టులను వేగవంతం చేశారు.

అంకారాలో జర్మన్ మార్షల్ ఫండ్ డైరెక్టర్ ఓజ్గుర్ ఉన్లుహిసార్సిక్లి మాట్లాడుతూ… నాటో సభ్య దేశం భూభాగంపై ఇజ్రాయెల్ వైమానిక దాడి ” అసంభవం” అని అన్నారు, కానీ ఇజ్రాయెల్ ఏజెంట్లు టర్కీలోని హమాస్ లక్ష్యాలపై చిన్న తరహా బాంబు లేదా తుపాకీ దాడులు చేయడం ఒక ప్రత్యేకమైన అవకాశం కావచ్చు.అదే సమయంలో, ఖతార్ దాడి హమాస్‌కు అంకారా మద్దతును కఠినతరం చేస్తుందని క్యూబుక్కువోగ్లు అన్నారు.

మొత్తంగా ఇజ్రాయెల్ సైనిక చొరబాట్లకు వ్యతిరేకంగా వాషింగ్టన్ కఠినమైన వైఖరి తీసుకుంటుందని ఎర్డోగాన్ కూడా ఆశించవచ్చు.

టర్కీతో జరిగిన ముఖాముఖిలో నెతన్యాహు అమెరికా అధ్యక్షుడు డొనాల్డ్ ట్రంప్ నుండి మద్దతు కోరినప్పటికీ, ట్రంప్ బదులుగా ఎర్డోగాన్‌ను “సిరియాను స్వాధీనం చేసుకున్నందుకు” ప్రశంసించారు. టర్కీతో తన వ్యవహారాల్లో “సహేతుకంగా” ఉండాలని నెతన్యాహును కోరారు. కానీ ఖతార్ దాడి “ఇజ్రాయెల్ ప్రభుత్వం ఏమి చేయగలదో దానికి పరిమితి లేదని” చూపించింది