శ్రీనగర్‌: లడఖ్ ప్రాంతానికి రాజ్యాంగ రక్షణలు కోరుతున్న అక్కడి పౌర సమాజ నాయకులు అక్టోబర్ 6న చర్చలకు తమను పిలవాలనే కేంద్ర హోం మంత్రిత్వ శాఖ నిర్ణయం “ఏకపక్షం” అని అన్నారు. లేహ్‌లో స్థానికులు చేస్తున్న నిరాహార దీక్ష 13వ రోజుకు చేరినందున మంత్రిత్వ శాఖ త్వరగా సమావేశాన్ని ఏర్పాటు చేసి ఉండాలని వారు అన్నారు.
వాతావరణ కార్యకర్త సోనమ్ వాంగ్‌చుక్‌తో పాటు స్థానికులు కూడా లేహ్‌లో నిరాహార దీక్ష చేస్తున్నారు. లడఖ్‌కు రాష్ట్ర హోదా, కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాన్ని రాజ్యాంగంలోని ఆరవ షెడ్యూల్‌లో చేర్చడం ద్వారా ఈ ప్రాంతానికి గిరిజన హోదా కల్పించాలనే డిమాండ్లతో వారు 35 రోజుల పాటు నిరాహార దీక్ష చేస్తున్నారు.
లడఖ్ బౌద్ధ సంఘం (LBA) అధ్యక్షుడు, నిరసనలకు నాయకత్వం వహిస్తున్న లెహ్ అపెక్స్ బాడీ (LAB) సహ-కన్వీనర్ చెర్రింగ్ డోర్జయ్ లక్రుక్ లేహ్ నుండి వర్చువల్ ప్రెస్ కాన్ఫరెన్స్‌లో మాట్లాడుతూ… “ప్రజలు ఇప్పుడు అసహనానికి గురవుతున్నారు. విషయాలు మా చేతుల్లో ఉండకపోవచ్చు. ఇప్పటివరకు, నిరాహార దీక్ష, మా నిరసనలు శాంతియుతంగా ఉన్నాయి. మేము ఒత్తిడి చేయకపోతే వారు (ప్రభుత్వం) మమ్మల్ని తేలికగా తీసుకోవడం ప్రారంభించారని గత అనుభవం చెబుతోంది. మంత్రిత్వ శాఖ పిలిచిన చర్చలు చాలా ఆలస్యం అయ్యాయి, అవి వీలైనంత త్వరగా జరగాలని ఆయన అన్నారు.”
‘భారీ పరిశ్రమలు, బయటి వ్యక్తులు మా భూమిని ఆక్రమించుకుంటారని మేము భయపడుతున్నాము’. డిమాండ్లను పరిష్కరించడంలో జాప్యం రాబోయే హిల్ కౌన్సిల్ ఎన్నికలలో భారతీయ జనతా పార్టీ (BJP) అవకాశాలను ప్రభావితం చేస్తుందని వాంగ్‌చుక్ అన్నారు.
“వారు (ప్రభుత్వం) ఎన్నికలను వాయిదా వేయడం లేదా ఎన్నికలను రద్దు చేయడం వరకు కూడా వెళ్ళవచ్చు, కానీ అది దుష్ప్రవర్తనకు సమానం. 2020 హిల్ కౌన్సిల్ ఎన్నికల సమయంలో (లడఖ్‌కు ఆరవ షెడ్యూల్ హోదా ఇవ్వడంపై) ఇచ్చిన హామీని వారు (బిజెపి) గౌరవించాలి” అని ఆయన అన్నారు.
హోం మంత్రిత్వ శాఖ అధికారులు గతంలో ఎప్పుడైనా చర్చల సమయంలో లడఖ్‌కు రాష్ట్ర హోదా, ఆరవ షెడ్యూల్ హోదాను మంజూరు చేస్తామని హామీ ఇచ్చారా అని ది హిందూ అడగ్గా…లక్రుక్ మాట్లాడుతూ, “కేంద్ర హోం కార్యదర్శి లేహ్‌కు వచ్చినప్పుడు, తదుపరి రౌండ్ చర్చలు రెండు అంశాలపై దృష్టి పెడతాయని ఆయన అన్నారు” అని చెప్పారు.
12,000 అడుగుల ఎత్తులో ఉపవాసం ఉండటం అంత సులభం కాదని, డీహైడ్రేషన్‌ సవాళ్లు ఉన్నప్పటికీ, “టిబెట్ సరిహద్దులో ఉన్న” మారుమూల గ్రామాల నుండి వచ్చిన స్థానికులు ఆందోళనను కొనసాగించాలని నిశ్చయించుకున్నారని వాంగ్‌చుక్ అన్నారు.
“యువజన విభాగం వారి స్వంత మార్గంలో నిరసనను తీవ్రతరం చేయడానికి సిద్ధంగా ఉంది. మేము గత ఐదు సంవత్సరాలుగా నిరసన తెలుపుతున్నాము, భారత రాజ్యాంగం కూడా రెండేళ్లలో రూపొందించారని”ఆయన అన్నారు. లడఖ్‌లో సెప్టెంబర్ 20న తిరిగి నిరసనలు ప్రారంభమైన నేపథ్యంలో, అక్టోబర్ 6న లడఖ్‌పై హై-పవర్డ్ కమిటీ (HPC) తదుపరి రౌండ్ చర్చలకు మంత్రిత్వ శాఖ పిలుపునిచ్చింది. చివరి సమావేశం మే 27న జరిగింది.
2023లో ఏర్పడిన, సహాయ మంత్రి నిత్యానంద్ రాయ్ నేతృత్వంలోని HPC, 2019లో కేంద్రపాలిత ప్రాంతంగా మారిన ఈ ప్రాంతానికి రాజ్యాంగ రక్షణల డిమాండ్‌పై LAB, కార్గిల్ డెమోక్రటిక్ అలయన్స్ (KDA)తో చర్చలు జరుపుతోంది. చైనా సరిహద్దులో ఉన్న లడఖ్, రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 370ని రద్దు చేసాక 2019లో శాసనసభ లేకుండా కేంద్రపాలిత ప్రాంతంగా మారింది.
ఒక సంవత్సరం తర్వాత, బౌద్ధులు ఎక్కువగా నివసించే లేహ్,ముస్లింలు ఎక్కువగా నివసించే కార్గిల్ జిల్లాతో కూడిన ఈ ప్రాంతంలో పౌర సమాజ నాయకులు రాజ్యాంగ రక్షణలు, స్థానికులకు ఉద్యోగ రిజర్వేషన్లు, లేహ్, కార్గిల్‌లకు ఒక్కొక్క పార్లమెంటరీ సీటు కోసం ఒత్తిడి చేయడంతో నిరసనలు చెలరేగాయి.
